PEN verdedigt nu al bijna negentig jaar wereldwijd de vrijheid van het woord. Verdedigen, dat geldt zowel de literatuur als de journalistiek. Wereldwijd, dat betekent dat afdelingen opkomen voor schrijvers en journalisten naast de deur en aan de andere kant van de planeet. PEN Vlaanderen zet zich bijzonder in voor schrijvers en journalisten in China, in Tunesië, in Turkije. Maar ook in eigen land blijven wij waakzaam.
De ontslagen die nu vallen bij de krant De Morgen verontrusten PEN Vlaanderen ten zeerste. Een aantal van de meest eigenzinnige, zeg maar tegendraadse medewerkers wordt op straat gegooid. Goede journalisten hebben, precies zoals dichters en schrijvers, altijd iets ongezeglijks. Gezagsgetrouwheid is voor een journalist een ondeugd. Een gehoorzame journalist is altijd verdacht. Dat journalistiek stoort, is een van haar onvervreemdbare kenmerken. Wie een glad product wil, die moet geen krant maken, maar zeep.
De redactie was al niet groot. Kan ze na deze kaalslag nog garant staan voor de kwaliteit van de krant? Ik noem er slechts vier van de velen die gedwongen weggaan. De man die de leiding had van De Gedachte, waar politici, schrijvers, wetenschapsmensen, economen en andere bewuste burgers uit binnen- en buitenland de lezer de meest uiteenlopende, verontrustende, excentrieke, razend interessante ideeën voorlegden, die man verdwijnt. De man die met het geduld van een engel en de koppigheid van een Engelse buldog speurde naar duistere malversaties, geniale fraudeconstructies of zedig toegedekte corruptie, die man verdwijnt. De man die de sportberichten net iets spannender, net iets verontrustender, net iets narriger maakte, die man verdwijnt. De man die om de andere dag op de voorpagina kleine juwelen sleep van alledaagsheid, voor wiens luttele regels menig lezer de krant kocht, die man verdwijnt. Het lijkt wel of de krant moedwillig haar eigen aangezicht schendt.
Verkoopcijfers zijn belangrijk, dat beseffen wij terdege, bij onze leden zitten genoeg schrijvers die van hun pen leven. Maar de verkoopcijfers van De Morgen zijn helemaal niet slecht. Moet er misschien nog meer winst worden uitgesleept? Moet de krant, zoals dat heet, nu eens eindelijk écht gaan renderen? Dat riekt naar commerciële censuur. PEN bestrijdt iedere vorm van censuur, ook de commerciële. Daarbij, hoe hoog moet dat rendement dan eigenlijk wel zijn? Altijd hoger? De hele wereld heeft de laatste maanden kunnen zien waar ongebreidelde winsthonger toe leidt. Het lijkt wel of de krant moedwillig de journalistiek de rug toekeert om te luisteren naar de lokroep van de commercie.
Of wijkt de krant al te zeer af van het portfolio van De Persgroep? Afwijken, niet in de pas lopen, de stroomlijn doorbreken, dat was toch de reden waarom Paul Goossens en zijn medestanders destijds De Morgen hebben gesticht. Dat was toch de reden waarom tienduizenden lezers iedere dag opnieuw naar De Morgen grepen. Het lijkt wel of de krant moedwillig haar eigen reden van bestaan afschaft.
PEN Vlaanderen protesteert met klem tegen het ontslag van de journalisten van De Morgen. PEN Vlaanderen vreest dat een onvervangbare tegenstem verdwijnt, een eigengereide, bokkige en daarom ook boeiende stem, die, natuurlijk samen met de andere stemmen van andere zijden, de Vlaamse openbare mening vorm gaf. Dat is niet alleen treurig, dat is vooral gevaarlijk. Zonder veelstemmigheid sterft de democratie af.
Geert van Istendael
Voorzitter PEN Vlaanderen
De ontslagen die nu vallen bij de krant De Morgen verontrusten PEN Vlaanderen ten zeerste. Een aantal van de meest eigenzinnige, zeg maar tegendraadse medewerkers wordt op straat gegooid. Goede journalisten hebben, precies zoals dichters en schrijvers, altijd iets ongezeglijks. Gezagsgetrouwheid is voor een journalist een ondeugd. Een gehoorzame journalist is altijd verdacht. Dat journalistiek stoort, is een van haar onvervreemdbare kenmerken. Wie een glad product wil, die moet geen krant maken, maar zeep.
De redactie was al niet groot. Kan ze na deze kaalslag nog garant staan voor de kwaliteit van de krant? Ik noem er slechts vier van de velen die gedwongen weggaan. De man die de leiding had van De Gedachte, waar politici, schrijvers, wetenschapsmensen, economen en andere bewuste burgers uit binnen- en buitenland de lezer de meest uiteenlopende, verontrustende, excentrieke, razend interessante ideeën voorlegden, die man verdwijnt. De man die met het geduld van een engel en de koppigheid van een Engelse buldog speurde naar duistere malversaties, geniale fraudeconstructies of zedig toegedekte corruptie, die man verdwijnt. De man die de sportberichten net iets spannender, net iets verontrustender, net iets narriger maakte, die man verdwijnt. De man die om de andere dag op de voorpagina kleine juwelen sleep van alledaagsheid, voor wiens luttele regels menig lezer de krant kocht, die man verdwijnt. Het lijkt wel of de krant moedwillig haar eigen aangezicht schendt.
Verkoopcijfers zijn belangrijk, dat beseffen wij terdege, bij onze leden zitten genoeg schrijvers die van hun pen leven. Maar de verkoopcijfers van De Morgen zijn helemaal niet slecht. Moet er misschien nog meer winst worden uitgesleept? Moet de krant, zoals dat heet, nu eens eindelijk écht gaan renderen? Dat riekt naar commerciële censuur. PEN bestrijdt iedere vorm van censuur, ook de commerciële. Daarbij, hoe hoog moet dat rendement dan eigenlijk wel zijn? Altijd hoger? De hele wereld heeft de laatste maanden kunnen zien waar ongebreidelde winsthonger toe leidt. Het lijkt wel of de krant moedwillig de journalistiek de rug toekeert om te luisteren naar de lokroep van de commercie.
Of wijkt de krant al te zeer af van het portfolio van De Persgroep? Afwijken, niet in de pas lopen, de stroomlijn doorbreken, dat was toch de reden waarom Paul Goossens en zijn medestanders destijds De Morgen hebben gesticht. Dat was toch de reden waarom tienduizenden lezers iedere dag opnieuw naar De Morgen grepen. Het lijkt wel of de krant moedwillig haar eigen reden van bestaan afschaft.
PEN Vlaanderen protesteert met klem tegen het ontslag van de journalisten van De Morgen. PEN Vlaanderen vreest dat een onvervangbare tegenstem verdwijnt, een eigengereide, bokkige en daarom ook boeiende stem, die, natuurlijk samen met de andere stemmen van andere zijden, de Vlaamse openbare mening vorm gaf. Dat is niet alleen treurig, dat is vooral gevaarlijk. Zonder veelstemmigheid sterft de democratie af.
Geert van Istendael
Voorzitter PEN Vlaanderen
No comments:
Post a Comment